Wirusy
Wirusy mają bardzo małe rozmiary. Mogą się powielać jedynie w żywym organizmie ludzi, zwierząt po rośliny a nawet bakterie i grzyby. Wszystkie wirusy są pasożytami, w stanie wolnym nie wykazują cech życia. Zawierają one tylko jeden z kwasów nukleinowych: DNA lub RNA.
Wirusy rozprzestrzeniają się na wiele sposobów: wirusy w roślinach są często przekazywane z rośliny na roślinę przez owady żywiące się nektarem, natomiast u zwierząt taką rolę pełnią owady pijące krew. Organizmy przenoszące zakażenie zwane są wektorami.
Wirusy grypy przenoszą się drogą kropelkową poprzez kaszel i kichanie. Norowirus i rotawirus to najczęstsze przyczyny wirusowego zapalenia żołądka i jelit, przenoszone są drogą pokarmową i są bardzo zaraźliwe. HIV jest jednym z kilku wirusów przenoszonych poprzez kontakt płciowy a także poprzez krew, łożysko czy nawet mleko matki.
Wirusy mogą atakować kilka gatunków (wąski zakres działania, są specyficzne gatunkowo i tak np. wirus ospy dotyczy tylko ludzi) lub wiele gatunków (szeroki zakres działania np. wirus wścieklizny). Wirusy, które infekują rośliny są nieszkodliwe dla zwierząt, a większość wirusów, które zarażają inne zwierzęta są nieszkodliwe dla ludzi.
Zakażenia wirusowe wywołuje odpowiedź immunologiczną, która z reguły eliminuje zakażającego wirusa. Większość infekcji wirusowych w końcu doprowadza do śmierci komórki gospodarza. Niektóre wirusy nie powodują żadnych widocznych zmian w zakażonej komórce. Komórki, w których wirus jest ukryty i nieaktywny często normalnie funkcjonują. Wirusy mogą pozostawać uśpione przez wiele miesięcy a nawet lat. Inaktywują się dopiero przy spadku odporności w organizmie gospodarza. Do takich wirusów należy Herpes simplex typu 1, który wywołuje opryszczkę na wargach. Niektóre wirusy, takie jak wirus Epsteina-Barr, może spowodować namnażanie komórek, bez powodowania nowotworu, podczas gdy inne, takie jak wirus brodawczaka ludzkiego – HPV są uznaną przyczyną raka szyjki macicy, skóry odbytu i prącia, a także raków głowy i szyi tj. jamy ustnej, krtani i przełyku.
Niektóre wirusy mogą powodować przewlekłe infekcje, pomimo mechanizmów obronnych gospodarza. Dzieje się tak w przypadku wirusa zapalenia wątroby typu B i C – HBV i HCV. Wirusy zapalenia wątroby może przekształcić się w przewlekłe wirusowe zakażenie, które prowadzi do raka
Grzyby
Grzybice (mikozy), to grupa chorób zakaźnych wywołanych przez grzyby chorobotwórcze. Mają różne objawy i dotyczą różnych narządów i tkanek, jednak wszystkie wywołane są przez grzyby. Rozróżnia się grzybice powierzchowne (skóra, włosy i błony śluzowe) i grzybice głębokie (narządowe) – wywołują powstawanie w tkankach procesów zapalnych a także martwiczych. Najczęściej występującym patogenem jest grzyb Candidia albicans, który wywołuje kandydozę (drożdżycę) skóry, błon śluzowych oraz narządów wewnętrznych.
Grzybica coraz częściej dotyka ludzkość, związane jest to z przyjmowaniem zbyt dużych ilości cukrów, nadmiarem białka, konserwantów i żywności wysokoprzetworzonej. Człowiek przemęczony i zestresowany też jest bardziej podatny na zachorowanie. Każda antybiotykoterapia niesie ryzyko rozwoju grzybicy, gdyż zostaje naruszona równowaga wewnętrzna organizmu, nawet pomimo stosowania probiotyków.
Do zakażeń grzybiczych usposabiają:
-
przeszczepy narządów (leczone immunosupresyjnie),
-
przyjmowanie leków takich jak :przeciwnowotworowe, antybiotyki, sterydy, leki p/gorączkowe, antykoncepcyjne i inne hormonalne
-
żywienie pozajelitowe (czyli dożylne).
-
cukrzyca
-
zakażenie wirusem HIV
-
ciąża
-
osłabiona odporność
-
otyłość
Podział grzybów
Grzyby wywołujące chorobę to:
-
dermatofity – to grzyby bytujące na włosach, paznokciach, skórze
-
pleśnie – powodują zmiany skórne w warunkach wilgotnych i ciepłych
-
drożdże– wywołują zmiany na błonach śluzowych i fałdach skóry
Podział według pochodzenia zakażenia:
-
endogenne – wywołane przez saprofity, np. Candida albicans, Geotrichum candidum
-
egzogenne – wywołane przez grzyby pochodzące z otoczenia, nie będące naturalną florą człowieka
-
pośrednie endo i egzogenne – Aspergillus fumigatus, Cryptococcus neoformans i rodzaj Mucor
Objawy
Objawy grzybicy:
-
jama ustna - białawe plamy o wyglądzie ściętego mleka na błonie śluzowej, nadżerki i owrzodzenia, bolesne pęknięcia (zajady)
-
przełyk, żołądek, jelita - biegunki, wzdęcia, przelewanie w brzuchu, brak apetytu, nadmierna chęć na słodycze, białe plamki w jamie ustnej, krwawiące przy próbach ich usunięcia
-
dolne drogi oddechowe - kaszel z szarawą lub brązowawą wydzieliną, gorączka, bóle w klatce piersiowej, duszność
-
narządy płciowe - białe, serowate upławy, pieczenie, śwąd, zaczerwienienie, ból przy oddawaniu moczu
-
paznokcie, stopy, skóra - kruchość, łamliwość, zażółcenie, pogrubienie płytki, zaczerwienienie , pęknięcia, swędzenie, nieprzyjemny zapach, grudki, pęcherzyki, łuszczenie
-
układ nerwowy - senność, brak energii, problemy z koncentracją, bóle głowy, niecierpliwość, drażliwość, stany depresyjn
Przy zakażeniach grzybami kluczową rolę odgrywa unikanie słodyczy, białej mąki, słodkich i suszonych owoców, nadmiaru nabiału, drożdży.